Choć choroby i szkodniki dyni rzadko stanowią problem, czasem trzeba się z nimi zmierzyć. Jak to zrobić w zgodzie z naturą? Z czego przygotować ekologiczne opryski i kiedy je stosować?
Najczęstsze choroby, które atakują dynie zwyczajną to mączniak prawdziwy dyniowatych, mączniak rzekomy dyniowatych, parch dyniowatych oraz kanciasta bakteryjna plamistość liści.
Najczęstsze choroby dyni
Mączniak prawdziwy posiada dwóch sprawców: Podosphaera fusca i Golovinomyces orontii. Objawia się na liściach poprzez białe mączyste plamy (zarówno na zewnętrznej stronie blaszki, jak i na wewnętrznej). Mączniak rzekomy (sprawca Pseudoperonospora cubensis) objawia się poprzez żółte plamy, a na spodniej stronie blaszki z czasem może pojawić się biały nalot. Bardzo często choroba prowadzi do zamierania całej rośliny. Przyczyną występowania obu chorób jest wysoka wilgotność powietrza i podłoża (są to choroby grzybowe). Odpowiednia profilaktyka jest kluczem do ich uniknięcia.
Parch dyniowatych (sprawca Cladosporium cucumerinum). Choroba objawia się brunatnymi palmami na liściach, które z czasem tworzą zagłębienia,. Blaszka liściowa zasycha i kruszy się, a plamy otacza lekka obwódka. Na owocach również pojawiają się brunatne plamy z jasnym nalotem. Jeżeli choroba jest w wysokim stadium zaawansowania, mogą wystąpić nawet wycieki z owoców. Najczęściej atakowane przez parcha są plantacje gęste i silnie zachwaszczone.
Kanciasta bakteryjna plamistość liści (sprawca bakteria Pseudomonas syringae). Choroba już na liścieniach może objawiać się w postaci małych jasnozielonych plam, które z czasem żółkną. Na dolnej stronie blaszki liściowej u dorosłych okazów obserwujemy wyciek bakteryjny. Podczas bardzo silnego porażenia blaszka liściowa zamiera, następnie wykrusza się i tworzy dziury.
Szkodniki atakujące plantację dyni
Najbardziej popularne szkodniki dyni to mszyce oraz przędziorki. Mszyce to małe pluskwiaki o jajowatym kształcie ciała. Wysysają sok z liści i pędów dyni, co prowadzi do ich skręcania. Z czasem liście tracą swój naturalny kształt i zamierają.
Przędziorki to małe szkodniki o ciele półprzezroczystym obłym i wrzecionowatym, zwykle żerują na spodniej stronie blaszki liściowej. Podobnie jak mszyce, wysysają sok z rośliny. Objawy na liściach to małe żółte plamki, które z czasem łączą się i obejmują cały liść, który później usycha.
Ekologiczne metody zwalczania chorób i szkodników dyni zwyczajnej
Mimo tego, że znane są nam choroby i szkodniki dyni, to nie atakują one często tego warzywa. Dokładne pozbycie się resztek pożniwnych i oczyszczenie pola jest podstawą przy zakładaniu plantacji. Podczas uprawy nie zapominajmy o czyszczeniu i dezynfekcji sprzętu jaki używamy do uprawy i pielęgnacji rośliny. To bardzo prosta i skuteczna profilaktyka.
Na rynku istnieje wiele odmian dyni zwyczajnej, które są mniej podatne na choroby i bardziej odporne na szkodniki. Bierzmy to pod uwagę przy wyborze odmiany. Starajmy się dbać o to, aby nasza plantacja była odchwaszczona, bo dzięki chwastom choroby szybciej się rozprzestrzeniają. Im więcej roślin na plantacji tym wyższa wilgotność powietrza, która sprzyja chorobom grzybowym.
Zarówno mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy, jak i parch dyniowatych to choroby, na które nieodpowiednie warunki uprawy i pielęgnacji mają duży wpływ. Umiarkowane podlewanie i stworzenie prawidłowych warunków uprawy odstrasza je. Odpowiedni płodozmian i zmianowanie wpływa na poprawę jakości całej uprawy, co za tym idzie wzrasta odporność naszej rośliny na choroby. Unikanie sadzenia innych roślin z rodziny dyniowatych obok siebie jak i po sobie zdecydowanie zmniejsza możliwość wystąpienia szkodników i chorób na tej plantacji.
Są takie choroby, np. kanciasta bakteryjna plamistość liści, która jeżeli wystąpi na danej plantacji, nie jesteśmy w stanie jej zatrzymać. Rośliny porażone trzeba szybko usunąć z pola i najlepiej spalić, aby mieć pewność, że choroba nie będzie dalej się rozprzestrzeniać. Ekologiczne opryski z roślin takich jak pokrzywa zwyczajna, cebula, mniszek lekarski czy tytoń, nie dość że wzmacniają odporność rośliny, to jeszcze pozytywnie wpływają na stan gleby. Aby walczyć z chorobami i szkodnikami można także zastosować środki dopuszczone do ekologicznej uprawy. Ich wykaz znajduje się na stronie znaleźć na www.ior.poznan.pl.
Przepis na ekologiczną gnojówkę z pokrzywy
Do jej wykonania potrzebujemy 1 kg liści pokrzywy, które zalewamy 10 l wody. Całość zostawiamy w ciemnym miejscu na około 2-3 tygodnie, regularnie mieszając. Po miesiącu gnojówka jest gotowa do zastosowania. Warto zastosować ją w rozcieńczeniu 1:10. Działa wzmacniająco i uodporniająco na roślinę oraz polepsza stan gleby. Jest to swojego rodzaju naturalna szczepionka dla naszej uprawy.
Ekologiczny oprysk z tytoniu
Potrzebujmy 100 g tytoniu, który zalewamy 1 litrem wody o temperaturze 70°C i zostawiamy w ciemnym miejscu na 24 godziny. Następnie przecedzamy mieszaninę i opryskujemy roślinę. Polecane rozcieńczenie to 1 litr wody na pól litra mieszaniny.
Sprawdź więcej ekosposobów na szkodniki i choroby
