Wszelką aktywność życiową, czas pracy w polu, domu, ogrodzie, naszych przodków zdecydowanym stopniu wyznaczały rytmy przyrody. Te zaś uzależnione są od dróg obiegu po nieboskłonie Słońca i Księżyca. Współcześnie również w ogrodnictwie i rolnictwie ekologicznym bardzo dużą uwagę zwraca się na rytmy przyrody. W zasadzie wyłącznie w harmonii z nimi wykonuje się różne prace a zwłaszcza siewy.
Kosmiczny cykl świętowania i pracy
Najważniejszy dla rolnika, ogrodnika, hodowcy jest rytm roczny. Wyznacza go obieg Słońca na niebie, pojawienie w określonych znakach zodiaku. W dawnej tradycji rolniczej rytm roczny prac rolniczych na ziemiach polskich łączył się z wieloma świętami katolickimi, szczególnie Maryjnymi. Terminy prac w polu, ogrodzie zawarte są też w przysłowiach odnoszących się do popularnych świętych. Podobnie postępowano na całej Słowiańszczyźnie, ale i w krajach zachodniej oraz południowej Europy. Kosmiczne cykle decydowały więc o czasie prac gospodarskich, ale również o czasie religijnego świętowania i były wyznacznikiem momentu wielu tradycyjnych ludowych obrzędów. Patrząc na kalendarz łatwo zauważymy, że Boże Narodzenie, Św. Jan (sobótki) zbiegają się ze zmianami pór roku, przesileniami Słońca. Z kolei świętowanie przesilenia wiosennego, czyli Wielkanocy uzależnione jest także od rytmu księżycowego.
O znaczeniu Wielkanocy
W dawnej rolniczej tradycji polskiej, panowało przekonanie, że kto sieje w Wielkim Tygodniu czyli przed Wielkanocą temu wszystko dobrze rośnie.
Zwolennicy ekologicznego ogrodnictwa uważają, że ta reguła wskazuje pośrednio na korzyści siewu w bliskości pełni Księżyca. Dlaczego taka interpretacja? Otóż Święta Wielkanocne przypadają zawsze w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca. Tak więc Wielki Tydzień to zawsze okres tuż przed lub po pełni. Z tego wynika jeszcze jeden ważny wniosek. Jeżeli więc jakieś przysłowia, rady, prognozy wiązały się z Wielkanocą, Zielonymi Świątkami, Bożym Ciałem to pośrednio zawsze odnosiły się więc do rytmu Księżyca wyznaczonego głównymi fazami nowiem i pełnią.
Ludowa kosmoekologia
ZgłębiajÄ…c mÄ…droÅ›ci ludowe dotyczÄ…ce czasu prac gospodarskich, zajęć ogrodniczych, dojść można Å‚atwo do wniosku, że zawsze zasadnicze znaczenie przypisywano rytmowi sÅ‚onecznemu i księżycowemu wyznaczonemu jego głównymi bardzo widocznymi fazami – nowiem (Księżyc znika caÅ‚kowicie) i peÅ‚niÄ…. Podobne zdanie miaÅ‚a od wieków astrologia naturalna. Dzisiaj można ja nazwać kosmobiologiÄ… albo kosmoekologiÄ…. ZaÅ› wiele jej prawideÅ‚ daje siÄ™ już weryfikować w badaniach naukowych. OczywiÅ›cie, najÅ‚atwiej wykazano silny i znaczÄ…cy wpÅ‚yw SÅ‚oÅ„ca na przyrodÄ™, roÅ›liny, zwierzÄ™ta, całą biosferÄ™, warsztat pracy rolnika i ogrodnika. Trudniej postÄ™puje udowodnienie tego w odniesieniu do rytmów Księżyca. Wynika to zarówno z faktu, że jest ich wiÄ™ksza liczba jak i szybkość zmian np. w okresie jednego miesiÄ…ca.
Na ludzkie emocje i krążenie soków
Niemniej naukowo dowiedziono również, że Srebrny Glob bywa odpowiedzialny na stany emocjonalne ludzi, decyduje też o szybkości wzrostu roślin, krążeniu soków, zachowaniach zwierząt. Wpływ ten często uznaje się za równie ważny, jak działanie Słońca. Niektórzy badacze sądzą nawet, że bez niego życie ludzi i przyrody byłoby niemożliwe.
Â
Dlaczego Księżyc „rzÄ…dzi” przyrodÄ…?
Wielki wpływ Księżyca na Naturę, organizmy wynika przede wszystkim z jego oddziaływania na wody. Srebrny Glob odpowiedzialny jest bowiem za zjawisko przypływów i odpływów mórz. W Polsce na Bałtyku nie daje się tego zauważyć. Jednak bardzo widoczne bywa ono już u wybrzeży Zachodniej Europy, Ameryki, gdzie docierają wody oceanów. Przebywając swego czasu w Vancouver w Kanadzie, podziwiałem te niezwykłe ruchy. Wrażenie było wręcz niesamowite. Każdorazowo w rytm zmieniających się faz Księżyca (głównie nowiu i pełni) nagle odsłaniały się na dziesiątki i setki metrów nadbrzeżne plaże. W niektórych płytkich zatokach woda odpływała nawet na kilometry. Po dnie morza chodzili wtedy ludzie, brodziły ptaki. Silne ruchy wód widoczne były również w ciągu doby.
Kosmiczne zwiÄ…zki z oceanem
Współcześni badacze rytmów kosmicznych często przypisują pływom, ruchom wód morskich wywołanych siłami Księżyca, zasadniczą rolę w rozwoju świata roślinnego i zwierzęcego. Dlaczego? Otóż jak wiemy z historii życia na Ziemi, pierwsze organizmy zrodziły się w głębinach mórz i oceanów. Przez setki milionów lat podlegały temu rytmowi. Przypuszcza
się też, że wielkie pływy były głównym czynnikiem, który spowodował, że pierwsze organizmy żywe wydostały się na ląd. Tam rozpoczęły własne życie, ale rytm zachowały. Dlaczego? Odpowiedź jest dosyć prosta: przecież w skład organizmów ludzi, zwierząt i roślin ciągle w przeważającej większości wchodzi woda.
się też, że wielkie pływy były głównym czynnikiem, który spowodował, że pierwsze organizmy żywe wydostały się na ląd. Tam rozpoczęły własne życie, ale rytm zachowały. Dlaczego? Odpowiedź jest dosyć prosta: przecież w skład organizmów ludzi, zwierząt i roślin ciągle w przeważającej większości wchodzi woda.
Sprawdzone przez wieki reguły
CaÅ‚a wielowiekowa tradycja dotyczÄ…ce prac w polu, ogrodzie, ale również zbioru ziół, wykonywania przetworów, wÄ™dkowania, prac przy pszczoÅ‚ach, opiera siÄ™ w zasadzie prawie wyłącznie na rytmie Księżyca wyznaczonym nowiem, peÅ‚niÄ… i kwadrami, również w znacznie mniejszym stopniu jego usytuowaniem w znakach Zodiaku. WiedzÄ™ te wykorzystywali już z powodzeniem starożytni rolnicy i ogrodniczy o czy,m Å›wiadczÄ… zapiski w wielu dzieÅ‚ach z tego okresu. Badacze kultury ludowej, twierdzÄ… że w ludowej tradycji znajomość wpÅ‚ywu rytmów Księżyca na przyrodÄ™, ludzi, zwierzÄ™ta najpowszechniejsza byÅ‚a u SÅ‚owian. WedÅ‚ug wybitnego polskich etnografa Kazimierza MoszyÅ„skiego autora dzieÅ‚a „Kultura ludowa SÅ‚owian” najdÅ‚użej zachowaÅ‚a siÄ™ na ziemiach dawnej Polski, Rusi i w krajach baÅ‚kaÅ„skich. Ale znano i stosowano jÄ… nawet kilkadziesiÄ…t lat temu jeszcze również w wielu krajach Europy i Ameryki, Å›wiadczy o tym chociażby fakt, ze sÅ‚awny brat Roger z Taize, gdy zakÅ‚adaÅ‚ swÄ… wspólnotÄ™ niektóre prace w ogrodzie wykonywaÅ‚ w rytmie kwadr Księżyca.