Śmietka kiełkówka i śmietka glebowa w uprawie fasoli – jak naturalnie walczyć ze szkodnikami

Wiosną, kiełkujące nasiona fasoli, często atakowane są m.in. przez śmietkę kiełkówkę i śmietkę glebową. Szkodniki najczęściej uszkadzają także kiełkujące nasiona i wschody ogórków oraz innych dyniowatych (dynię, cukinię). Larwy mogą również żerować w kiełkujących nasionach grochu, zbóż i kukurydzy. Sporadycznie występują także w warzywach kapustnych, cebuli, szpinaku, rzodkiewce, bobie, pomidorze i w kiełkujących ziemniakach. Świeżo wylęgłe larwy bardzo chętnie żywią się odchodami zwierząt, czyli np. obornikiem.

Wiosną po przejściowym żerowaniu na rozkładającym się oborniku śmietki przechodzą na kiełkujące nasiona, a później na wschodzące rośliny. Zazwyczaj wgryzają się one do wnętrza łodyg w części podliścieniowej siewek, ale można je spotkać także żerujące w liścieniach, przez co młode rośliny giną.

Szkody w nasionach wyrządzają zazwyczaj młode larwy z pierwszego pokolenia, wgryzając się do wnętrza kiełkujących nasion. Drugie i trzecie pokolenie larw atakuje rośliny starsze. Młode larwy uniemożliwiają prawidłowy wzrost roślinie, bo zostaje zahamowany ich rozwój, liście ulegają deformacji, stożek wzrostu robi się czarny, a cała roślina powoli zamiera. Śmietki są szczególnie groźne na osłoniętych terenach oraz w rejonach stałej uprawy roślin dyniowatych i strączkowych. Pojawiają się często, gdy nasiona wolno kiełkują i gdy jest chłodna oraz wilgotna wiosna.

Jak w ekologiczny sposób zwalczać szkodniki śmietki?

Podstawową walką ze szkodnikiem i jego skutecznym ograniczaniem jest właściwe przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych. Należy prawidłowo wykonać orkę, nawożenie i odchwaszczenie uprawy. To pozwoli zapewnić roślinom szybki i prawidłowy wzrost. Bardzo ważne jest staranne przykrycie obornika ziemią, konieczne jest jego właściwe przyoranie lub przekopanie. Fasolę zaleca się uprawiać 2 lub 3 lata po oborniku. Na glebach lekkich, mało zasobnych w składniki pokarmowe, można uprawiać fasolę od razu po zastosowaniu nawozów naturalnych. Obornik można zastąpić nawozami zielonymi lub kompostem, które także trzeba dokładnie przyorać, przekopać, by rozkładające się część materii organicznej nie wabiły samic do składania jaj. Zalecane jest także, w miarę możliwości, wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie ilości kwitnących roślin uprawnych lub dziko rosnących dających nektar – pożywienie dla dorosłych osobników.

Ogrodnicy ekologiczni polecają także do walki ze śmietkami m.in.: stosowanie okrywania roślin przenośnymi tunelami z folii lub włókniny, zakopując ich brzegi pod ziemią. Taki zabieg uniemożliwi składanie jaj przez samice w pobliżu posadzonych fasoli. (Samice składają jaja pod grudkami gleby, najchętniej w wilgotną, świeżo wzruszoną glebę, obfitującą w rozkładające się szczątki pochodzenia roślinnego i zwierzęcego). Podczas chłodnej wiosny osłonięcie roślin przyspieszy ich wschody i tym samym zabezpieczy przed atakiem szkodników.

Silnie zaatakowane rośliny należy wyeliminować, zniszczyć lub spalić. Po zebraniu plonów warto zniszczyć także korzenie fasoli.

Warto stosować uprawę naprzemianrzędową, gdyż utrudnia odnalezienie rośliny żywicielskiej przez śmietki.

Siew powinien być niezbyt głęboki, a skorupa glebowa systematycznie niszczona i spulchniana.

Dobrym sposobem na pozbycie się szkodnika jest opóźnienie wysiewu. Dobrym terminem jest druga połowa maja w okolicach 20-go najlepiej w kwadrach korzystnych.