Pytanie Czytelnika:
W mojej rodzinie panowało z dawien dawna przekonanie, że ogórki sieje się dopiero po Dniach Krzyżowych, z kolei rozsadę kapusty sadzi się najlepiej w Wielki Piątek. Wiem, że w naszej okolicy grykę siano także często w wigilię świętego Jana Chrzciciela, z kolei siewy rozpoczynano od Matki Bożej Siewnej. Chciałbym spytać, czy ta tradycja przekazywana z pokolenia na pokolenie wynikała też z księżycowej rytmiki? – Jan K. Rzeszów
Ogórki siać po Dniach Krzyżowych
W jednym z poradników księżycowych wyjaśniałem, że Dni Krzyżowe, tradycyjny w Polsce czas modlitw o zbiory, wyznaczane są przed świętem Wniebowstąpienia, z kolei ta uroczystość przypada 40 dni po Wielkanocy. Z kolei Wielkanoc przypada zawsze w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Z tego prosty jest wniosek, że Dni Krzyżowe uzależnione są też od rytmu Księżyca. Na dodatek zazwyczaj przypadają one w IV kwadrze przed nowiem Księżyca. Jest to więc niekorzystny czas do siewów i zbiorów z punktu widzenia rytmiki księżycowej. Słusznie więc mądrość ludowa zalecała siać ogórki po dniach krzyżowych, zazwyczaj był to już bowiem okres po nowiu, czas nowego Księżyca korzystny do siewów. Siewy po Dniach Krzyżowych także uzasadnia rytm słoneczny. Z reguły te święta przypadają w maju – najwcześniej w pierwszej dekadzie – czyli w czasie gdy zagrożenie z powodu przymrozków maleje.
![]() |
Kapustę najlepiej rozsadzać w kwadrze owocu i korzenia |
Kapustę sadź w Wielkim Tygodniu
Odnośnie Wielkiego Piątku, to również uzależniony jest od Wielkanocy, na dodatek często przypada on tuż przed lub tuż po pełni Księżyca, czyli w kwadrach owocu i korzenia, które są korzystne do rozsadzania. Poza tym często w Wielkim Tygodniu zdarzają się deszcze, co dodatkowo uzasadnia sadzenie rozsady.
![]() |
Ekologiczna gryka |
Grykę siej jak jest ciepło
Zalecenia dotyczące siewu gryki wynikają raczej z uwarunkowań pogodowych. Grykę sieje się późno, bo ona lubi ciepło. Na dodatek w okolicach św. Jana (24 czerwca) często pada deszcz ziarno więc szybko wzejdzie.
Oziminy siej w I połowie września
Podobne znaczenie mają zalecenia dotyczące siewów w okolicach Matki Bożej Siewnej (8 wrzesień). Pierwsza dekada września do najlepszy agrotechniczny czas do siewów ozimin.
Wybór korzystnych dni siewów miał sens religijny
Z drugiej strony wybór wigilii św. Jana Chrzciciela i dnia Matki Bożej Siewnej ma głęboki sens religijny. Nasi przodkowie każdą czynność, a zwłaszcza siewy uświęcali modlitwą, bo doceniali rolę modlitwy, wiedzieli że modlitwa to wielka moc wpływająca na rozwój roślin, wiedzieli też że zabiegi nawet najwytrwalsze człowieka nie przyniosą efektu jeżeli zabraknie błogosławieństwa Nieba, a to wybłagać można tylko ufną modlitwą.
Zbigniew Przybylak
Odpowiedź opublikowana w Ekologiczny Poradniku Księżycowym 2005
Fot. Archiwum Eko Media