Aby chronić rośliny przed chorobami grzybowymi, bakteryjnymi i wirusowymi musimy zacząć od podstaw. Już samo podłoże może być bowiem źródłem niechcianych chorób. O czym więc warto pamiętać, by cieszyć się dobrym plonem?
Podłoże powinno być żyzne, przewiewne o umiarkowanej wilgotności. Dobra jakość gleby jest kluczem do uzyskania wysokich plonów. Istotny jest również fakt, skąd ono pochodzi. Atestowana gleba, zakupiona w profesjonalnych centrach ogrodniczych, zapewnia nam tzw. ‘czystość’. Pozyskiwanie gleby z mało znanego źródła powoduje, że narażamy plantację na różnego rodzaju choroby. Niestety, ale zarówno grzyby, jak i bakterie i wirusy mają dużą zdolność przetrwalnikową i mogą się długo utrzymywać w zakażanym podłożu.
To samo tyczy się sadzonek i nasion, jakie planujemy zsadzić lub zasiać. Ich wysoka jakość świadczy o dużym powodzeniu plantacji. Niestety, ale zakażone, chore sadzonki, nie tylko powodują, że możemy plonu nie uzyskać, ale także ryzykujemy, że zarazimy rośliny, które już się znajdują w ogrodzie. A to może być nieoceniona strata, jeśli będzie się to tyczyć np. starych sprawdzonych odmian jabłoni, gruszy czy śliw. Zdecydowanie lepiej wykluczyć jeden okaz podejrzany chorobą niż ryzykować i narażać całą plantację. I dlatego właśnie istotna jest lustracja sadzonek podczas ich zakupu. Nie bójmy się ich dokładnie obejrzeć, delikatnie odchylając pędy i liście, aby móc zajrzeć w każdy zakamarek. Materiał rozmnożeniowy, jaki pozyskujemy, czy to drogą kupna, wymiany czy też może sami rozmnażamy rośliny, musi być czysty. Co to oznacza? Najlepiej, aby pochodził z atestowanego źródła, które zapewnia nam, że nie ma na nim żadnych przetrwalników chorobowych i sadzonka jest zdrowa.
Sprzęt ogrodniczy a choroby drzew owocowych
Wszelkie prace pielęgnacyjne powinniśmy wykonywać zdezynfekowanym sprzętem. Pamiętajmy o tym, że zarodników grzybów nie zobaczymy gołym okiem. Sekator, który na pierwszy rzut oka wydaje się być czysty, w rzeczywistości może być zakażony. Dlatego każdorazowo przed rozpoczęciem danej czynności odkażajmy sprzęt.
Odkażać należy też opony ciągnika, który jest pomocny przy pielęgnacji sadów. Jest to miejsce rzadko sprawdzane, a wyeliminowanie źródła zakażenia pochodzącego z kół, może stać się kluczem w powodzeniu naszej plantacji.
Jeśli chodzi o podłoże, to polecane jest odkażanie termiczne temperaturą 90°C przez 20-25 min. Wymiana podłoża na zupełnie nowe daje co prawda lepsze efekty, jednak nie w każdym wypadku jest to możliwe. Termicznie można odkażać również rośliny, np. zrazy do szczepień w temperaturze 70°C przez 10 min. Obecnie na rynku w ekologicznej uprawie popularne są mydła potasowe lub potasowo-czosnkowe, które służą do mycia sprzętu, doniczek i tuneli foliowych. Metodą domową jest mycie sprzętu ogrodniczego ciepłą wodą z szarym mydłem. Nożyki i ostrza można dodatkowo zalać etanolem. Starajmy się używać odzieży ochronnej i obuwia, które będziemy regularnie czyścić (na nim również możemy przenosić wirusy i bakterie).
Umiejętne podlewanie połową sukcesu
Zabiegi, jakie zalecane są podczas całego okresu wegetacji, a więc podlewanie, przycinanie czy nawożenie, powinny być wykonywane umiejętnie. Nieprawidłowe podlewanie przez zalewanie powoduje zwiększenie wilgotności powietrza, jak i podłoża, a takie warunki sprzyjają namnażaniu się zarodników chorób grzybowych.
Podlewać rośliny należy wyłącznie rano lub wieczorem. Wykonywanie tej czynności w południe może powodować poparzenia słoneczne blaszek liściowych.
Z kolei rzadkie przycinanie pędów drzew owoców nie tylko zmniejsza ilość owoców, ale także może być przyczyną wzajemnego przeszkadzania sobie gałęzi, co je osłabia. Stają się one wtedy podatniejsze na wirusy, bakterie i grzyby.
Dokarmianie zbyt dużą dawką azotu jest przyczyną mięknięcia tkanek roślin, które stają się bardziej podatne na patogeny. Uprawiając dane gatunki drzew owocowych, starajmy się dowiedzieć jak najwięcej o tym, jakie warunki one lubią i jakie zabiegi będą dla nich najbardziej korzystne. Starajmy się też na tyle, ile jest to możliwe, zwalczać chwasty, które konkurują z naszymi drzewami owocowymi. Niestety, na chwastach często czają się trudne do zwalczania choroby roślin.
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym jest również lustracja. Powinno się ją wykonywać przez cały rok, nawet w okresie bezlistnym. Regularne doglądanie sadu pozwoli wykryć nam początkowe stadia choroby.
