Choroby i szkodniki fasoli szparagowej mogą skutecznie zniszczyć naszą uprawę. Jak temu zapobiec w sposób ekologiczny, by latem móc cieszyć się udanymi zbiorami?
Najczęstsze choroby występujące na uprawach fasoli szparagowej to szara pleśń, antraknoza fasol, bakterioza obwódkowa fasoli.
Szara pleśń powodowana jest przez grzyb Botrytis cinerea. Chorobie niezwykle sprzyja wilgotne powietrze i podłoże. Objawia się na liściach, kwiatach, pędach, strąkach w postaci szarego nalotu grzybni (często wodnistego). Fasola z czasem usycha i zamiera.
Antraknozę fasoli wywołuje grzyb Colletotrichum lindemuthianum. Choroba atakuje każdą fazę rozwoju rośliny, szczególnie wrażliwe są siewki. Objawia się poprzez nekrozy unerwienia na liściach, później nekroza pojawia się także na ogonkach liściowych i łodygach. Na strąkach widnieją brunatne plamy, które otoczone są ciemną obwódką. Plamy z czasem się zapadają, a grzybnia przerasta aż do nasion. Chorobie sprzyjają długo utrzymujące się opady i gęsty siew nasion.
Bakterioza obwódkowa fasoli jest to choroba bakteryjna, która może wyrządzać ogromne szkody na plantacjach. Objawia się poprzez okrągłe, chlorotyczne plamy na liściach lub strąkach z wodnistymi naciekami, które są otoczone brązową lub czerwoną obwódką. Plamy z czasem się powiększają i obejmują całe liście. Dochodzi do wycieku bakteryjnego. Chorobie sprzyja zacienienie plantacji, wysoka wilgotność oraz gęsty siew nasion.
Szkodniki fasoli szparagowej
Szkodniki, które najczęściej występują na plantacji fasolki szparagowej, to mszyca burakowa, przędziorek chmielowiec, strąkowiec fasolowiec.
Mszyca bobowa jest to mały pluskwiak, który posiada ciało w kolorze czarnym z zielonym odcieniem. Zimuje na kalinie, jaśminowcu i trzmielinie. Wiosną występują 2-3 pokolenia bezskrzydłych mszyc. Ostatnie stadium to uskrzydlone osobniki, które żerują m.in. na fasolce szparagowej. Szkodniki powodują zwijanie się liści, gdyż wysysają z nich sok. Po czasie liście żółkną i obumierają. Mszyce są wektorem chorób tj. żółta mozaika fasoli czy zwykła mozaika fasoli.
Przędziorek chmielowiec jest to półprzezroczysty pająk z zielonym odcieniem ciała. Atakuje fasolę pod oprzędem na dolnej stronie blaszki liściowej. Nakłuwa liście i wysysa sok z rośliny. W miejscach żerowania powstają jasne plamy, liście żółkną i usychają. Pojawieniu się szkodników sprzyja nieprawidłowy płodozmian oraz zbyt gęsty wysiew nasion.
Strąkowiec fasolowiec jest to niewielki 4 mm chrząszcz, którego ciało jest szarobrunatne, pokryte włoskami. Na fasoli żerują białe beznożne larwy, które wgryzają się do strąka i żerują wewnątrz. W ścianie strąka szkodnik wygryza otwór i z niego wychodzi dorosły owad.
Ekologiczne metody zwalczania chorób i szkodników fasoli szparagowej
Istotny w uprawie fasoli szparagowej jest dobór odpowiedniego płodozmianu oraz roślin, współtowarzyszących plantacji. Fasoli nie zaleca się sadzić w towarzystwie innych roślin z rodziny bobowatych ani po nich. Jest to idealne źródło wielu chorób i szkodników.
Regularne zwalczanie chwastów , utrzymywanie odpowiedniej wilgotności podłoża oraz powietrza (przez niezbyt gęsty wysiew nasion) ma znaczenie w walce z chorobami grzybowymi, gdyż uwielbiają one wysoką wilgotność. Plantacja powinna mieć swobodę wzrostu, aby dochodziło do łatwego przepływu powietrza. Na rynku obecne są także odmiany, które są mniej podatne na wiele szkodników i chorób. Wybór materiału siewnego ze sprawdzonego źródła daje nam gwarancję, że nasze nasiona są zdrowe i w dobrej kondycji. Profilaktyczne odkażanie sprzętu, który używamy podczas całego okresu pielęgnacji, również jest bardzo ważne, gdyż właśnie na nim mogą znajdować się jaja szkodników czy zarodniki grzybów. Nie zapominajmy o regularnej lustracji plantacji. Szybie usunięcie uszkodzonych roślin może uchronić inne okazy przed atakiem patogenów.
W walce ze szkodnikami pomóc mogą też ekologiczne opryski z mniszka lekarskiego czy pokrzywy zwyczajnej. Nie dość, że takie naturalne preparaty walczą ze szkodnikami, to jeszcze wzmacniają roślinę. W rolnictwie ekologicznym zabronione jest stosowanie środków chemicznych, szkodliwych dla środowiska. Istnieje jednak spis produktów, które zwalczają choroby i szkodniki, a są dopuszczone w rolnictwie ekologicznym. Pełen wykaz środków można znaleźć na stronie Instytutu Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Badawczego.
Oprysk z mniszka lekarskiego
Do wykonania oprysku potrzebujemy 400 g liści mniszka lekarskiego, które zalewamy 10 l wody. Całość odstawiamy w chłodne i ciemne miejsce na około 3 h. Na koniec warto mieszaninę przecedzić przez gazę. Liście fasolki opryskujemy bez rozcieńczenia. Oprysk z mniszka jest bardzo przydatny podczas walki z mszycami.
