Orkisz, płaskurka i samopsza – stare odmiany pszenicy stają się coraz bardziej popularne i dostępne w sklepach. Czy warto zatem jeść orkisz, płaskurkę i samopszę? Czy faktycznie są zdrowsze dla naszych organizmów niż tradycyjna pszenica?
O odpowiedź poprosiliśmy Mieczysława Babalskiego – pioniera rolnictwa ekologicznego oraz specjalistę w uprawie i przetwórstwie starych odmian zbóż.
Obecnie uprawy konwencjonalnej pszenicy są tak intensywne, że coraz więcej osób uskarża się na nietolerancję glutenu i często rezygnuje ze spożywania pszenicy. Uważam, że zdrową alternatywą dla produktów pszennych jest spożywanie zbóż ze starych, nieprzetworzonych odmian. Najlepiej w jakości ekologicznej, czyli tej najczystszej, bez chemii i wszystkich środków stosowanych w konwencjonalnej uprawie i przetwórstwie. Takie ekologiczne zboża to nie tylko pokarm, to także lek. Oto podpowiedź, dlaczego warto włączyć te trzy pszenice do codziennej diety.

Orkisz ziarno
Orkisz (Triticum pelta L.)
W porównaniu do pszenicy zwyczajnej zawiera: więcej witaminy A, C, D i E, cynku, miedzi i selenu, więcej białka, tłuszczu, NNKT oraz błonnika pokarmowego, który poprawia motorykę przewodu pokarmowego. Jego gluten jest lepiej przyswajalny. Ma znaczne ilości kwasu krzemowego, który wpływa na prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci. Orkisz jest pomocny w leczeniu niestrawności, choroby wrzodowej, zapalenia żołądka, obniża poziom glukozy i cholesterolu LDL we krwi.
Żywność ekologiczną na bazie orkiszu, samopszy i płaskurki kupisz w internetowym sklepie z biożywnością: biopremiumfood.pl
Dieta orkiszowa jest wskazana dla osób po zawale serca, bo m.in. dzięki obecności rodanidu (naturalny antybiotyk) wspomaga procesy krwiotwórcze. Dodatkowo jego spożywanie wzmacnia wszystkie narządy, zapewnia zdrowie i spowalnia procesy starzenia się.

Płaskurka kłosy
Płaskurka (Triticum tutgidum)
Płaskurka nazywana jest starszą siostrą orkiszu. W porównaniu do pszenicy zwyczajnej płaskurka to bogate źródło wapnia, fosforu, witaminy B1, PP, E i kwasu pantotenowego. Ma również większe ilości błonnika pokarmowego – zapobiega zaparciom i nowotworom jelita grubego. Zawiera również większe ilości β-glukanów, redukujących cholesterol, chroniących przed cukrzycą typu 2, a także wzmacniających odporność.
Produkty z płaskurki pomagają w leczeniu chorób skóry, błon śluzowych, niestrawności oraz przy problemach z przemianą materii. Zapobiegają powstawaniu nowotworów układu pokarmowego.

Samopsza kłos i ziarno
Samopsza (Triticum monoccoccum L.)
W porównaniu do pszenicy zwyczajnej ma większą zawartość składników mineralnych (żelazo, magnez, cynk, mangan), zawiera 35 razy więcej witaminy E oraz 4 razy więcej beta-karotenu – substancji o zdolnościach przeciwrodnikowych, a także 25% więcej fitosteroli, które obniżają poziom „złego” cholesterolu i zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału serca. Samopsza ma korzystny skład aminokwasowy (duży udział aminokwasów egzogennych), a kwasy nienasycone stanowią 83% wszystkich kwasów. Zawiera bardzo dużo białka, a także ma unikalny peptyd o silnych własnościach antyoksydacyjnych i rewitalizujących skórę.
Wysoka zawartość substancji bioaktywnych sprawia, że produkty z samopszy można określać mianem żywności prozdrowotnej, a produkty dodatkowo mogą być potencjalnie stosowane w diecie osób cierpiących na celiakię.
Artykuł opublikowany w dziale „Czytelnicy pytają redakcja odpowiada” w Ekologicznym Poradniku Księżycowym 2018