Czosnek pospolity to roślina, którą warto mieć w przydomowym ogrodzie. Warzywo słynie ze swoich prozdrowotnych właściwości, jest też cenną przyprawą. Jakie choroby i szkodniki mogą jednak zagrozić naszym plonom?
Choroby czosnku pospolitego
Najczęściej atakujące choroby czosnku to biała zgnilizna czosnku, fuzaryjna zgnilizna czosnku oraz zielona zgnilizna czosnku.
Biała zgnilizna czosnku powodowana jest przez grzyba Sclerotium cepivorum. Objawia się żółknięciem liści, które z czasem zasychają. Na łuskach cebul pojawia się biały nalot z czarnymi, drobnymi zarodnikami grzyba. W zaawansowanym stadium cebulki czosnku zaczynają gnić. Niestety, często choroba zostaje zawleczona na plantacje z materiałem rozmnożeniowym. Sprzyja jej też mała przepuszczalność podłoża i długotrwałe okresy chłodu.
Fuzaryjna zgnilizna czosnku jest to choroba, którą powoduje grzyb z rodziny Fusarium. Objawia się poprzez gnicie piętki cebulek, co po czasie prowadzi do więdnięcia i zamierania liści. Między ząbkami w główce pojawia się biała lub różowa grzybnia, korzenie czosnku czernieją. Choroba jest bardzo trudna do zwalczania, dlatego tak istotna jest profilaktyka, czyli odpowiednia pielęgnacja i uprawa naszego pola.
Zielona zgnilizna czosnku wywoływana jest przez grzyby z rodzaju Penicilium. Bardzo często możemy ją zaobserwować dopiero w momencie przechowywania czosnku. Na cebulkach pojawiają się wodniste plamy, które stają się miękkie, a na powierzchni znajduje się zielony, pylący nalot zarodników.
Szkodniki czosnku pospolitego
Intensywny zapach czosnku odstrasza wiele szkodników, np. mszyce. Istnieje jednak możliwość zaatakowania rośliny przez szkodniki takie jak niszczyk zjadliwy i śmietka cebulanka.
Niszczyk zjadliwy jest to nieduży nicień. Powoduje wczesne więdnięcie liści i gnicie główek czosnku w miejscu piętki. Bardzo często atakowane są już siewki, które stają się zdeformowane. Rozwojowi szkodnika sprzyja wilgotne środowisko. W ciągu całego sezonu może posiadać nawet do 6 pokoleń.
Śmietka cebulanka jest to bardzo mała muchówka. Jej larwa uszkadza korzenie i wgryza się w piętkę cebuli. Czosnek łatwo wychodzi z ziemi. Następnie dochodzi do żółknięcia liści i zamierania całej rośliny.
Ekologiczne metody zwalczania chorób i szkodników czosnku pospolitego
Prawidłowo dobrane miejsce pod wysiew oraz skrupulatnie i dokładnie wykonywane zabiegi pielęgnacyjne są podstawą powodzenia ekologicznej uprawy czosnku pospolitego. Jeszcze przed wysiewem zadbajmy o to, aby nasze podłoże było sterylne, a cebulki pochodziły ze sprawdzonego źródła. Już one same mogą być zagrożeniem dla naszej plantacji. Na cebulkach mogą znajdować się zarodniki grzybów i jaj różnych szkodników, które w idealnym stanie mogą przedostać się na plantację.
Wszystkie zabiegi związane z pielęgnacją i uprawą starajmy się wykonywać w rękawiczkach oraz zdezynfekowanym sprzętem. Nawet na kołach maszyn mogą znajdować się jaja szkodników.
Dbajmy o odpowiedni płodozmian i przerwy w uprawie na tym samym polu czosnku i innych roślin cebulowatych. Najlepiej, aby przerwy trwały 2-3 lata. Starajmy się prawidłowo wykorzystywać sąsiedztwo roślin, aby wzajemnie sobie nie przeszkadzały we wzroście. Przy podlewaniu lustrujmy warzywa. Im wcześniej usuniemy z naszej plantacji chore i uszkodzone rośliny, tym mniejsza szansa, że choroby i szkodniki zaatakują zdrowe okazy.
Ekologiczna uprawa dopuszcza stosowanie niektórych środków ochrony roślin, ale wiele z nich możemy wykonać sami.
Gnojówka z wrotyczu pospolitego
Wrotycz pospolity popularnie występuje na łąkach i w lasach. Warto wykorzystać go do walki ze szkodnikami takimi jak: nicienie, drutowce i pędraki. Potrzebujemy około 1 kg pociętych liści, łodyg, a nawet kwiatów wrotyczu pospolitego. Całość zalewamy 10 l wody. Odstawiamy w chłodne, zacienione miejsce i regularnie mieszamy. Po koło 2 tygodniach gnojówka gotowa jest do użycia (przestaje się pienić). Rozcieńczamy ją trzykrotnie i podlewamy nasze pole.
