Listopad to okres, w którym powoli unikamy prac na polu i w ogrodzie. Tradycja nakazywała, by w końcu miesiąca, zwłaszcza na początku Adwentu (w tym roku rozpocznie się 28 listopada), dać już ziemi czas na spoczynek. Są jednak czynności, które możemy wykonać w ostatnim, jesiennym miesiącu. Oto terminy siewów i zbiorów w listopadzie 2021 roku.
W listopadzie siejemy i zbieramy rośliny korzeniowe
Jeszcze w kwadrze liścia na początku miesiąca, jeżeli ziemia nie zamarzła, można siać na zimę rośliny korzeniowe, marchew, pietruszkę, sadzić topinambur (słonecznik bulwiasty), czosnek, cebulki kwiatowe. Później dosyć korzystny termin to kwadra owocu w połowie miesiąca. Gorsza z racji zaćmień kwadra korzenia. Jednak ten czas może być już zbyt późny na siewy.
Dni oznaczone w kwadrach uprawy małymi korzeniami do 3 listopada to dobry czas do zbiorów roślin korzeniowych. Szczególnie tych mogących zimować w gruncie, np. pasternaku, skorzonery, chrzanu oraz ziół korzeniowych. Gorszy z racji zaćmień czas kwadry uprawy pod koniec miesiąca. A także czas po pełni (19 listopada) od 22 do 26 listopada w kwadrze korzenia. Wyjątkowo lepiej wykonać zbiory w mniej korzystnych kwadrach liścia lub owocu przed zaćmieniami.
W listopadzie zbieramy owoce i warzywa
Dziko rosnące owoce leśne zbierać i przetwarzać najlepiej przed pełnią w kwadrze owocu od 12 do 17 listopada. Wcześniej korzystna także będzie kwadra liścia od 6 do 10 listopada. Mniej korzystna z racji zaćmień kwadra korzenia. Jest to również dobry czas do pozyskiwania kory z roślin leczniczych, igliwia na witaminowe napoje, a także zbioru brukselki.
W kwadrze owocu, o ile ziemia nie zamarzła, można jeszcze siać kasztany, żołędzie, głogi, nasiona drzew szpilkowych, kwiatów, ziół. Wcześniej dosyć dobra też kwadra liścia, z racji zaćmień gorsza będzie kwadra korzenia.
Kiedy ciąć winorośl i okrywać rośliny przed zimą?
Cięcie winorośli przed okryciem wykonać najlepiej w kwadrach uprawy (kolor niebieski) albo po pełni w kwadrze korzenia od 21 do 26 listopada.
Jest to też dobry czas do oczyszczenia, bielenia lub smarowania pni pastami, owijania drzewek słomą, obsypywania liśćmi, ściółkowania, budowy grządek podwyższonych, zabezpieczania przed przemarznięciem, np. jeżyn, okrywania krzewów, kwiatów, ziół i innych roślin zimujących w gruncie. Po pełni okopywać większe drzewa, które chcemy zimą przesadzać z bryłą korzeniową.
Listopadowe zabiegi nawożenia
Jeszcze w kwadrze uprawy na początku miesiąca, ale najlepiej tylko wtedy, gdy jest to konieczne i gdy nie było silniejszych przymrozków czy mrozów, można wapnować, nawozić obornikiem, kompostem pola, łąki, ogrody, przyorywać zielone nawozy.
Kiedy pobierać zrazy do szczepień?
Zrazy z drzew owocowych, jeżeli już została zakończona wegetacja, ścinać przed pełnią 15, 16, 17 listopada, z racji zaćmień gorszy czas po pełni 21, 22, 23 listopada (wtedy lepiej pobrać zrazy w okolicach grudniowej pełni). Zrazy przechowywać w wiadrze z piaskiem w chłodnej piwnicy. Również w tych terminach ścinać gałęzie krzewów ozdobnych, np. forsycji, na sadzonki. Dołować w ocienionym miejscu, by 2-3 oczka wystawały nad ziemią, a 3 oczka były w ziemi. Podobnie można postępować w przypadku porzeczek i agrestu.
W kwadrze liścia i owocu można sadzić wiklinę, gorsza z racji zaćmień kwadra korzenia. Wystarczy poutykać w ziemię ucięte gałązki. Warto też wtedy kopać pietruszkę, szczypiorek przeznaczone do pędzenia.
W listopadzie unikamy przesadzania roślin pokojowych i doniczkowych.
Listopadowe czynności gospodarskie
Zabiegi rozpłodowe zwierząt dokonywać, gdy Księżyca przybywa od 6 do 17 listopada.
Ubój zwierząt gospodarskich wykonywać także w tych samych terminach, czyli od 6 do 17 listopada.
Ostatnie prace w pasiekach wykonywać do 3 i od 21 listopada, zwłaszcza do 3 i od 27 listopada. Zaczynamy dokarmiać ptaki, jeżeli nadeszły silniejsze chłody.
