Orkisz, płaskurka i samopsza – stare odmiany pszenicy stają się coraz bardziej popularne i dostępne w sklepach. Czy warto zatem jeść orkisz, płaskurkę i samopszę? Czy faktycznie są zdrowsze dla naszych organizmów niż tradycyjna pszenica?
O odpowiedź poprosiliśmy Mieczysława Babalskiego – pioniera rolnictwa ekologicznego oraz specjalistę w uprawie i przetwórstwie starych odmian zbóż.
Obecnie uprawy konwencjonalnej pszenicy są tak intensywne, że coraz więcej osób uskarża się na nietolerancję glutenu i często rezygnuje ze spożywania pszenicy. Uważam, że zdrową alternatywą dla produktów pszennych jest spożywanie zbóż ze starych, nieprzetworzonych odmian. Najlepiej w jakości ekologicznej, czyli tej najczystszej, bez chemii i wszystkich środków stosowanych w konwencjonalnej uprawie i przetwórstwie. Takie ekologiczne zboża to nie tylko pokarm, to także lek. Oto podpowiedź, dlaczego warto włączyć te trzy pszenice do codziennej diety.
Orkisz ziarno
Orkisz (Triticum pelta L.)
W porównaniu do pszenicy zwyczajnej zawiera: więcej witaminy A, C, D i E, cynku, miedzi i selenu, więcej białka, tłuszczu, NNKT oraz błonnika pokarmowego, który poprawia motorykę przewodu pokarmowego. Jego gluten jest lepiej przyswajalny. Ma znaczne ilości kwasu krzemowego, który wpływa na prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci. Orkisz jest pomocny w leczeniu niestrawności, choroby wrzodowej, zapalenia żołądka, obniża poziom glukozy i cholesterolu LDL we krwi.
Dieta orkiszowa jest wskazana dla osób po zawale serca, bo m.in. dzięki obecności rodanidu (naturalny antybiotyk) wspomaga procesy krwiotwórcze. Dodatkowo jego spożywanie wzmacnia wszystkie narządy, zapewnia zdrowie i spowalnia procesy starzenia się.
Płaskurka kłosy
Płaskurka (Triticum tutgidum)
Płaskurka nazywana jest starszą siostrą orkiszu. W porównaniu do pszenicy zwyczajnej płaskurka to bogate źródło wapnia, fosforu, witaminy B1, PP, E i kwasu pantotenowego. Ma również większe ilości błonnika pokarmowego – zapobiega zaparciom i nowotworom jelita grubego. Zawiera również większe ilości β-glukanów, redukujących cholesterol, chroniących przed cukrzycą typu 2, a także wzmacniających odporność.
Produkty z płaskurki pomagają w leczeniu chorób skóry, błon śluzowych, niestrawności oraz przy problemach z przemianą materii. Zapobiegają powstawaniu nowotworów układu pokarmowego.
Samopsza kłos i ziarno
Samopsza (Triticum monoccoccum L.)
W porównaniu do pszenicy zwyczajnej ma większą zawartość składników mineralnych (żelazo, magnez, cynk, mangan), zawiera 35 razy więcej witaminy E oraz 4 razy więcej beta-karotenu – substancji o zdolnościach przeciwrodnikowych, a także 25% więcej fitosteroli, które obniżają poziom „złego” cholesterolu i zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału serca. Samopsza ma korzystny skład aminokwasowy (duży udział aminokwasów egzogennych), a kwasy nienasycone stanowią 83% wszystkich kwasów. Zawiera bardzo dużo białka, a także ma unikalny peptyd o silnych własnościach antyoksydacyjnych i rewitalizujących skórę.
Wysoka zawartość substancji bioaktywnych sprawia, że produkty z samopszy można określać mianem żywności prozdrowotnej, a produkty dodatkowo mogą być potencjalnie stosowane w diecie osób cierpiących na celiakię.
Artykuł opublikowany w dziale „Czytelnicy pytają redakcja odpowiada” w Ekologicznym Poradniku Księżycowym 2018
Zdjęcia zbóż pochodzą ze strony: www.biobabalscy.pl
